Het Wetenschapscafé : Jodenvervolging in België 1940-1944.

TEKST

zaterdag 16 februari 2013 om 09:44 uur.    |    Terug naar Proza
Dit werk werd reeds 1978 maal bekeken.

 Het Wetenschapscafé : Jodenvervolging in België 1940-1944.

Het opzet van het Wetenschapscafé-Antwerpen is om wetenschappelijke kennis op een zo toegankelijk mogelijke wijze aan te bieden. Elke derde woensdag van de maand worden in mijn vaderland Den Hopsack de meest uiteenlopende onderwerpen behandeld. Politicoloog Dave Sinardet over BHV, Gerbert Backx over geluk, Walter Simons over de filosofie van de tijd, Harry Van Onckelen over genetische manipulatie, Walter Van Rensbergen over het ontstaan en de evolutie van ons zonnestelsel, Walter De Raedt over Nanotechnologie, filosoof Jean Paul Van Bendegem over de vrije wil, zijn enkele voorbeelden uit het rijke aanbod.
De Jodenvervolging in België (1940-1944)

Op woensdag 20 februari zal ik over de Jodenvervolging in België jurist en historicus prof.dr.Herman Van Goethem inleiden. Hij is als hoogleraar politieke en institutionele geschiedenis verbonden aan de Universiteit van Antwerpen. Met onderwerpen over de recente Belgische geschiedenis heeft hij als historicus heeft hij een stevige reputatie opgebouwd. Als curator van Kazerne Dossin was hij nauw betrokken bij de inrichting en voorbereiding van de opening van dit  museum in september 2012 te Mechelen.
Het succes van de Jodenvervolging tijdens de Tweede Wereldoorlog in België is voor een groot deel mee te danken aan de houding van de Belgische overheid, zowel op nationaal als op lokaal vlak. Door de massale medewerking bij het aanmaken van de Jodenregistratie werd de basis gelegd voor de Jodenvervolging, tot en met de bijbehorende arrestaties en deportaties. Toen in 1942 het tij langzaam begon te keren was het veel te laat. Indien de Belgische overheden de marge hadden genomen die de bezetter hen bood, dan zou de Jodenvervolging zeker zijn vertraagd en meer Belgische Joden de Shoah hebben overleefd.
Een verontschuldiging mag nooit te laat komen. Het siert en het blijft een ridderlijke daad. Daarom waren de excuses die de Antwerpse burgemeester, Patrick Janssens in 2007 aan de Joodse gemeenschap aanbood meer dan terecht. Het politieke gekissebis naar aanleiding hiervan was onterecht en smakeloos.

Homo homini lupus                                                                                                   
In verband met genocides in het algemeen en de Jodenvervolging in het bijzonder  breng ik graag twee boeken van Daniël Goldhagen onder de aandacht.
In zijn controversiële “Hitlers gewillige beulen’ (1) beschrijft Goldhagen aan de hand van drie voorbeelden - de dodenmarsen, een werkkamp en het Politiebataljon 101 achter het Oostfront - het resultaat van een virulent antisemitisme dat eeuwen en eeuwen op ons denken heeft  ingebeukt. Opmerkelijk hierbij is dat de daadwerkelijke vervolgers gewone Duitsers waren met slechts een armzalige opleiding waarbij absoluut  geen sprake was van ideologische indoctrinatie. De meesten waren zelfs geen lid van Nazipartij. Niemand werd verplicht, er stond geen sanctie op wanneer ze weigerden en zij kregen de mogelijkheid om af te haken. Niettemin deden ze mee. Vrijwillig en vooral met een tergende ijver werden zij moordenaars. Met de centrale stelling in dit boek, dat men kan spreken van de collectieve schuld van het Duitse volk gaat Goldhagen echter zwaar uit de bocht.
In erger “Erger dan oorlog” (2) behandelt hij de genocides van de twintigste eeuw -van Armenen tot de Tutsi’s in Rwanda - en ontleedt hij de mechanismen. De wijze waarop men ongewenste mensen liquideert, komt nooit zo maar uit de lucht vallen. Vooroordelen en jarenlange aangekweekte haat kunnen lange tijd tamelijk onschuldig onder de oppervlakte sluimeren. Een voorbeeld is de negatieve beeldvorming over Joden die via spreekwoorden staande uitdrukkingen werden. Wat nodig is zijn politieke leiders om dit in een gewelddadig en moorddadig proces om te zetten. Zij zijn de veroorzakers van het eliminatiebeleid en de massavernietiging. Zij die het uitvoeren zijn de simpele volgers die het nooit hebben geweten.
U bent welkom op 20 februari om 20.30u in Den Hopsack, Grote Pieter Potstraat 24 te Antwerpen.
Frank De Vos
(1) Hitlers gewillige beulen, Daniël Goldhagen , 589 blz Manteau-De Bezige Bij ISBN 9789076682208

(2) Erger dan oorlog, Volkerenmoord, eliminationisme en aanhoudende schending van de menselijkheid.  Daniël Goldhagen, 719 blz  Manteau- De Bezige Bij ISBN 9789022324189
De links naar het Wetenschapscafé en Den Hopsack:
http://www.wetenschapscafe-antwerpen.be/
http://www.denhopsack.be/hopsite.htm