Yukio Mishima en Henri-Floris Jespers |
TEKST  
|
dinsdag 25 juni 2013 om 10:53 uur. | Terug naar Proza
Dit werk werd reeds 2229 maal bekeken.
Tijdens een van mijn zondagse kuiermomenten op het marktje aan de St -Jansvliet te Antwerpen kocht ik onlangs bij een tweedehands boekenstand Geen seizoenen alsvroeger van Henri-Floris Jespers.(1) Niet alleen de wegen van de vele goden maar eveneens die van onze o zo tijdelijke bibliotheken zijn ondoorgrondelijk. Heel onterecht werd de eerste bladzijde van dit boek besmet met een vette stempel: “Afgevoerd”. Het is een opmerkelijk literair hoogstandje en – sta me toe - melancholische bekentenis. Niets is tijdelijker dan de tijd. Geen lyrische gedrevenheid, geen rauw gerochel op de driepikkel van de ondoorzichtigheid. Een pover stamelen over de afgrond van de alledaagsheid. De trossen van de onverschilligheid proeven bitter op de tong en we worden achtervolgd door de helse honden van de ondergang.(HF Jespers) In dit boek opgedragen aan beeldend kunstenaar Albert Szukalski beschrijft Jespers o.a zijn ontmoeting met dr. Masaru Otake in Dublin. Naar aanleiding van een gesprek over zijn vriend Yukio Mishima vertelde Otake hoe zijn grootvader hemseppukuleerde plegen. Want: ’als ik overtuigd was gelijk te hebben, en niemand in mijn gelijk nog geloofde ,de rituele zelfdoding de enige uitweg is om mijn gelijk te bewijzen”. Jespers’ seizoenenschudde de ingeslapen dons van mijn geheugen op en ik herinnerde mij Mishima’s ’Rouw om het vaderland’, een indrukwekkende novelle die ik las in 1990.(2) Dichter, schrijver, acteur, scenarist, en regisseur Yukio Mishima, pseudoniem voor Kimitake Hiraoka (1925-1970) werd tot driemaal genomineerd voor de Nobelprijs Literatuur die hem “presumably because of his radical right-wing activities” niet werd toegekend, zo leertWikipediamij. In de cultuurwereld blijft politieke correctheid en het onvermogen om een onderscheid te maken tussen man en pen een heikele onderneming. Yukio Mishima was inderdaad een ultra conservatieve Japanse nationalist die zich ergerde aan de verwestersing ( waar horen we dit nog?) en hiermee het verdwijnen van de erecodes van de samoerai. In ’Rouw om het vaderland’ pleegt een jonge legerofficier samen met zijn kersverse bruid zelfmoord. Voor hem is dit een gebaar van loyauteit tegenover zijn collega’s na een mislukte staatsgreep om de Japanse keizer in zijn oude glorie te herstellen. Indringend, beklijvend en bijzonder plastisch beschrijft hij de seppukuwaarbij door een vlijmscherp dolk of zwaard de gave huid en darmen worden doorgesneden. Het is een subliem verhaal. (3) Deze novelle werd door Mishima verfilmd. Hij speelde zelf de hoofdrol. Naar aanleiding van deze film maakte hij een fotoserie met zichzelf als samoerai, als dandy, als een Sint Sebastiaan doorboord met pijlen, als soldaat enz. Zowel de novelle als de film kan worden gezien als een macaber voorspel op Mishima’s zelfmoord, die hij vier jaar later in 1970 pleegde. Op 25 november van dat jaar gijzelde hij met enkele leden van zijn militie ‘Het Schildgenootschap’ een generaal op het hoofdkwartier van de Japanse Zelfverdedigingsmacht. De aanwezige soldaten in de kazerne werden via een luidspreker aangemaand tot nieuwe dienstbaarheid aan de keizer. Dezen reageerden gedesinteresseerd. In het kantoor van de generaal sneed Mishima vervolgens met een dolk zijn buik open en zoals het ritueel voorziet, liet hij zich door zijn adjudant onthoofden. Om zijn gelijk te bewijzen… Frank DE VOS 1.Henri-Floris Jespers, Geen seizoenen als vroeger,Antwerpen, Walter Soethoudt, MCMLXXVI, 86 p. 2.Yukio Mishima, Drie verhalen: Rouw om het vaderland, Een bruggentocht , De Parel Amsterdam, Meulenhof, 1990, 94 p. ISBN 9029028394 3. http://mededelingen.over-blog.com/article-frank-de-vos-edmund-burke-en-het-sublieme-111612619.html
