Shakespeare en de weelde van het nutteloze weten.

TEKST

donderdag 9 januari 2014 om 14:42 uur.    |    Terug naar Proza
Dit werk werd reeds 2197 maal bekeken.

Shakespeare en de weelde van het nutteloze weten.

De helaasheid van mijn bevattingsvermogen maakt me veeal nederig. Bijwijlen voel ik me verstandelijk gehandicapt. De informatie op de bijsluiter van een hoestsiroop- ik heb een hardnekkig rokerskuchje- dat ik ooit las, onderstreept mijn onmacht nog nadrukkelijker: ’ Dit product behoort tot de groep van de mucolytica en bevordert de fluïdisering van de slijmen. Het heeft de geur van sulfide. Deze geur wijst zeker niet op de ontbinding van het product’. Iemand effende de weg naar de boeken van Bill Bryson. Nadat ik Shakespeare, een biografie had gelezen, bestelde ik meteen Notes From a Small Island, Notes From a Big Country en The Mother Tongue: English and How it Got That Way. Op mijn leestafeltje lagen ze verleidelijk op de eerste plaats te drummen.

De Amerikaan Byll Bryson (8.12.1951) is vooral bekend vanwege zijn hilarische reisboeken maar hij schrijft eveneens over zijn geliefd Engels en historische onderwerpen zoals Shakespeare, een biografie. Het is een absolute aanrader waarin hij op aparte wijze het leven van William Shakespeare beschrijft en alle mythes en bijgeloof die met de rookpluimen van ‘wetenschap’ zijn opgestegen, ontkracht.

Bryson vermeldt dat alleen al in de Library of Congress te Washington zevenduizend werken over Shakespeare ter beschikking zijn. In de cataloog van de British Library krijg je onder het lemma ‘Shakespeare’ 13858 opties. De Shakespeare Quarterly registreert jaarlijks zo’n vierduizend nieuwe werken, monografieën en andere studies. Ondanks deze indrukwekkende hoeveelheid papier en digitale data, stelt Bill Bryson dat we heel weinig over deze zestiende-eeuwse Engelsman weten.
Dankzij dit weinige hebben geleerden zich op aantallen gestort; elk woord, elke titel, en elke jota werden geteld. Dank zij hun academische nauwkeurigheid weten we dat Shakespeare 138.198 komma’s, 26794 dubbele punten en 15785 vraagtekens schreef. 401 keer kwam ‘oren’ aan de beurt, tien keer ‘mestvaalt’, ‘slome’ tweemaal. 2259 maal spreken zijn personages over liefde, 183 keer over haat. 105 keer schrijft hij ‘damned’, 226 keer ‘bloody’, 2069 maal ‘hath’ en 409 keer ‘has’. Zijn nalatenschap omvat 884647 woorden, 118406 regels en 140 neologismen. Getallen en de nutteloosheid van dit soort weten? Het is een vraag die ik me stel.

‘Life’s but a walking shadow, a poor player that struts and frets his hour upon the stage and then is heard no more. It is a tale told by an idiot, full of sound and fury, signifying nothing’ Macbeth.

Sinds mijn humaniora ken ik dit uit het hoofd. Of het eerste kwatrijn van Sonnet XXIV:
When in disgrace with Fortune and men’s eyes, I all alone beweep my outcast state, And trouble deaf heaven with my bootless cries, And look upon myself, and curse my fate.
Ik stel me eveneens de vraag in welke formules of in hoeveel getallen men het beklijvende van zijn verzen zal kunnen opsluiten, in welke mate dit loszingen van een losgeslagen, ontheemde leven. In Händel’s Giulio Cesare zingt Cleopatra de weergaloze aria "Piangerò la sorte mia", The Tragedy of Julius Caesar is nooit ver weg.
Deze biografie is een synthese. Bryson schetst krachtig Shakespeare’s ongrijpbaarheid en kleurt deze in met de context van het zestiende-eeuwse Engeland waarin deze grote leefde.
Frank De Vos
Bill Bryson,Shakespeare,een biografie, Amstel Uitgevers, p.190 ISBN 978-90-467-0309-0