De Tien van 2015

TEKST groter lettertype kleiner lettertype

zaterdag 26 december 2015 om 10:57 uur.    |    Terug naar Proza
Dit werk werd reeds 2436 maal bekeken.


De Tien van 2015.

            Lire, c’est s’exercer à la gratitude, Patrick Boucheron

Televisie verveelt mij. Ik kijk alleen doelgericht: af en toe een film, een documentaire, en het nieuws in uitgesteld relais want als het te gepolijst is, te constructief wordt kan ik het doorspoelen. De rubriek met gebroken botten en benen sla ik over. Lezen is mijn antidotum. Ik blijf dankbaar voor de lezende geluksmomenten die langer dan een kwartier duren. ‘Lire, c’est s’exercer à la gratitude’, Patrick Boucheron

Alles lees ik, van poëzie tot geschiedenis en in dit “annus horribilis” las ik 63 boeken, inclusief manuscripten. Het is mijn gemiddelde. Dit jaar loopt nu op zijn laatste, gammele poten; tijd om alles te herkauwen wat ik las. In willekeurige volgorde stelde ik mijn eigenzinnige Top Tien op. Ondanks onverkwikkelijke, infantiele Bloedboeken bestaat er nog literatuur. Zoals gebruikelijk verdwijnen goede romans snel, te snel naar de marge.

Caravantis van Frank Albers, 1984 van George Orwell waardig, onderging dit lot. Deze niet alledaagse, dystopische roman getuigt van een ongeziene, visionaire en satirische verbeeldingskracht: in een minirepubliekje is het parlement na een Schilpadrevolutie afgeschaft, streepjescodes met vervaldag voor bejaarden, het genie Faust, een Liefdespark, een opmerkelijke toeristengids die haar gezelschap met geblindeerde ramen doorheen afgesloten gebieden leidt…  

Omwille van de taal als fijn gekloste kant in het herinneringsproza van Bart Stouten.  Bidden om verboden vruchten is zoals Kersen eten om middernacht een stilistisch pareltje zonder nutteloze acrobatie, een voorbeeld van ragfijne esthetiek en eveneens een polyfone ode aan muziek Het zal u dan ook niet verwonderen dat hij de tekst schreef bij de vijf Beethoven-concerti van pianiste Eliane Rodrigues. Deze cd-box verschijnt in 2016.

Bart Plouvier omwille van de absurde en bevreemdende realiteit in De Gele Vlag. Een hittegolf treft Gistrode, een onbekende ziekte breekt uit, het dorp wordt door de overheid onder quarantaine geplaatst en Irma van ’t Hoekske stijgt ten hemel. Zijn barokke taal en stijl zijn apart. Deze roman deed me zowel aan Verbanningen van Gust Gils als aan De gebondene van Ilse Aichinger denken.

Patrick Modiano, Nobelprijs Literatuur 2014 omwille van de donkere, onbestemde, en naargeestige sfeer. Het gras van de nacht speelt zich af in Parijs tijdens de jaren zestig. Mondiano bespeelt meesterlijk zijn dwalende zielen die in dit uniek verhaal tussen fictie en realiteit zweven.

Les Chênes d’or van Christian Signol. Deze auteur is en blijft gepoot in zijn Dordogne en net als dezen van Filip De Pillecyn staan de romans van Signol ver boven de streekroman. Meesterlijk beschrijft hij universele menselijk thema’s: de verbondenheid van mens en natuur, de machteloosheid, de angst en het gevecht om het bestaan, de strijd tegen uitbuiting en onrecht, maar ook eenvoudig geluk. Het is onbegrijpelijk dat deze auteur nog niet in het Nederlands werd vertaald. Over Christian Signol http://www.frankdevos.be/bekijk.asp?type=v&id=484&reeks=50

 

Uit de pen van Zoé Oldenbourg vloeien prachtige Franse zinnen. Zij gebruikt nog de ‘literaire’ passé simple. Les Cités Charnelles is een krachtige, goed gedocumenteerde, historische roman met een verhaal dat rond de Albigenzische kruistochten en de vervolging van de Katharen werd geweven.  

Benno Barnard bevestigt in Mijn Gedichtenschrift opnieuw zijn uitzonderlijk, stilistisch talent. Hij blijft een nostalgicus van het Europese Avondland, essayist, dichter, vertaler, dagboekschrijver en bij gelegenheid een polemist met scherp geslepen pen. Vijf en vijftig gedichten passeren de revue waaraan hij als een boeiende observator met een stevige ruggengraat verrassende inzichten koppelt, inzichten die getuigen van een grote eruditie, nederigheid en intellectuele eerlijkheid. Deze Anglofiel verhuisde op 9 december definitief naar zijn geliefde Albion. Een dezer bezoek ik zijn B&B in East Sussex. Het huis dateert uit 1680.

In Goede mensen ontdekte ik de unieke vertelkracht van Nir Baram, een jong Israëlisch auteur (Jeruzalem,1976). Beklemmend schildert Baram het wedervaren van twee mensen in een onmenselijk tijdsgewricht: Thomas Heiselberg in het Berlijn tijdens het Derde Rijk en Aleksandra Vajsberg in het communistische Leningrad. Twee mensen die in deze bijzondere omstandigheden tot collaboratie worden gedwongen om te overleven. Deze roman met zijn twee verhaallijnen deed me denken aan Bloedgetuigen, een parel van Johan de Boose die ik enkele jaren geleden met veel plezier heb gelezen. 

Eer Vlaanderen vergaat van Jozef Simons is de iconische, historische roman over WO I, de Frontbeweging aan de IJzer en in ons taalgebied het ‘Im Westen nichts Neues’ van Erich Maria Remarque. Ik genoot van het Zuid-Nederlands idioom van de jaren twintig.

De Begraafplaats van Praag is een historische roman van Umberto Eco met een duizelingwekkende hoeveelheid feiten. Het tijdsgewricht is de 19e eeuw: Garibaldi, het Risorgimento, Tempeliers, Vrijmetselarij, Jezuïeten, de Protocollen van de Wijzen van Sion, spionage, jezuïeten, Dreyfus, enz. Grootmeester Eco blijft een indrukwekkende schrijver.

Ook in 2016 ga ik lezen en ik ga mij haasten want ‘elk jaar krijgt de veerman een sneller schip’, Roel Richelieu van Londerzele

 

Frank De Vos 

Deze column werd opgenomen in het decembernummer ’Noord-Zuid’, het e-zine van de Orde van den Prince 

 




Vorige werk: De Tien (tot nu toe) Terug naar overzicht Letteren  Volgende werk: Mijn