Voorstelling STEAMING! van Patricia De Landtsheer op 19.12.2012

TEKST

vrijdag 21 december 2012 om 14:59 uur.    |    Terug naar Proza
Dit werk werd reeds 2453 maal bekeken.

STEAMING, geef me wat ik vraag of…

Dames en heren, beste Patricia, ik sta hier voorwaar bedremmeld aanwezig te wezen. Want als recensent is dit mijn maidentrip en ik hoop dat ik niet met " Titanic" als epitheton zal moeten verder leven.

Patricia De Landstheer is vooral gekend als jeugdauteur en schreef de afgelopen decennia tientallen succesrijke boeken, waarvan enkele werden bekroond. Vermits ik haar pas op zeer late leeftijd heb leren kennen zal zij me vergeven dat ik haar jeugdboeken niet heb gelezen. Dames en heren, ongetwijfeld weet u dat zij bij het jonge publiek vooral gekend is van de ‘Heikje heks’-cyclus, en ‘Ploef’.
Bij Berghmans Uitgevers, dezelfde stal waar ik als dichter onderdak heb gevonden, verscheen in 2008 haar poëziedebuut: ‘De zoete zucht der dingen”.

Van haar las ik vorig jaar “ De engel en geheimen’. Het is deels een autobiografische novelle op de achtergrond van de overstromingen in 1953 door een catastrofale dijkbreuk. Patricia schreef ook themaboeken over de tweede wereldoorlog, heksenvervolging, rouwverwerking bij jongeren en drugs.

De thema’s die zij bewandelt wijzen op een sterke maatschappelijke betrokkenheid. Als voorbeeld geef ik hier graag het in 2009 verschenen: ‘Genummerd voor het leven’ waarin zij de laatste en aangrijpende getuigenissen van de Holocaust verzamelde. Dit boek verscheen bij het Davidsfonds.

Deze betrokkenheid kan men ook nu weer in haar nieuwe boreling vaststellen. Patricia laat ons kennis maken met een ranzig en groeiend fenomeen dat zich stilaan in onze samenleving begint te nestelen. Steaming dat letterlijk stomen betekent is een Engels slangwoord voor afpersen. Dit jaar werden we opgeschrikt door de hallucinante beelden op You tube van een “gesteamde’ of gepeste . Het werd door de moeder op facebook gezet.

‘Steaming, geef me wat ik vraag of…’ is het verhaal van de veertienjarige Fie die verliefd is op Jo, haar jonge leraar Geschiedenis aan wiens lippen ze hangt. Deze verliefdheid wordt door Jo beantwoord. Het wordt ontdekt door Benny, haar klasgenoot en het ‘Steamen’ begint. Angst regeert en haar polshorloge, een kostbaar geschenk van haar vader moet ze afgeven. Stap voor stap gaat voor de lezer het raam op Fie open en krijgen we inzicht in het denken en voelen van deze puber. Ze is een nakomertje en leeft onder het overbezorgde juk van haar ouders en dan nog speciaal haar moeder. Zij zijn inmiddels op middelbare leeftijd gekomen. De klassieke generatiekloof is te groot om hun dochter te begrijpen. Haar loslaten is moeilijk. De eerste maal dat zij alleen uit mag gaan is naar het verjaardagfeestje van een vriendin aan zee. Daar wordt zij door de leider van een motorbende op het strand verkracht. De ogen van de verkrachter gloeien in haar na. Jo wordt haar vertrouwenspersoon en begeleidt haar tijdens de politieverhoren. In het volle besef dat hij op het slappe koord van pedofilie balanceert zal hij Fie uiteindelijk loslaten.
Op het einde van het verhaal schrijft zij twee brieven. Een is gericht aan Rasta, een allochtone klasgenoot met dreadlocks, die recent aan een overdosis is gestorven. Ze noteert deze in haar dagboek. De andere brief scheurt ze uit haar agenda met als datum 8 mei. Ze legt deze op haar bureau naast de foto van haar ouders.
We lezen:”Bevrijdingsdag. Herdenkingsdag. Oorlog afgelopen, maar niet voor mij. Hier begint het pas. Geen tranen en liefst geen schuldgevoelens. Voor niemand. Zoek me nergens, tenzij in de wolken
Ik hou van jullie.
Fie”

Hierdoor kent dit boek niet alleen een open maar eveneens een enigmatisch einde.

Dames en heren,
Begrijpen is van een andere orde dan voor iets begrip opbrengen. De Landtsheer verdedigt niets, zij praat niets goed, zij gaat niets uit de weg. Zij heeft geen begrip maar zij begrijpt. Steeds blijft ze mild. Zij slaagt erin om met een zeer groot inlevingsvermogen haar personages te schetsen. Benni, de afperser en Faith, de vriendin van Fie die verslaafd is aan coke. Het zijn twee voorbeelden van losgeslagen adolescenten.

Zo blijft de auteur mild voor Benni door hem in zijn sociale achtergrond met een dronken en nymfomane moeder te situeren. Hij is op een overlevingspad ontworteld.

Zo is er ook Faith, het verwende en vrijgevochten rijkeluisdochtertje waar het nihilisme van druggebruik toeslaat.
Zo is er Jo de eenzaat, een klungel van een sympathieke leraar en zijn gevecht met zijn verliefdheid die hij als pedofilie ervaart. Zo is er bovenal Fie, dat kwetsbare, verliefde meisje met al haar zielenroerselen, met al haar gevoelens onderweg om deze een plaats te geven. Zij wordt uiteindelijk zwaar gelittekend. Misschien om uiteindelijk, uiteindelijk is een woord zoals een loper, een sleutel die altijd past, haar afscheidsbrief te schrijven? Dit met een groot vraagteken.

STEAMING is een knap geschreven boek, ook stilistisch. Laat me even enkele opmerkelijke zinnen citeren:
- zijn stem heeft de klank van wegtrekkende bubbelbellen in een afvoerpijp
- de kudde heeft haar getal en als je niet meeloopt ben je gezien
- vreemd is de dimensie die zich tussen hun beide leeftijden bevindt
- Zwarte gaten in zijn hersens. Onopgevulde schijfjes basalt die nooit iets zullen betekenen
- Zijn gezicht is een landkaart van gesprongen adertjes door de drank

STEAMING is een vlot geschreven jeugdboek met een voor jonge mensen herkenbare naamgeving zoals Benni, Faith, Fie, Rasta, Fie. Een boek dus voor mensen van 14 à15 jaar maar ook tot 99 jaar.

STEAMING is door het specifieke taalgebruik van de auteur eveneens een boek dat tot in het hoge Noorden van ons taalgebied kan worden gelezen. Met woorden als: biertje, mam en pap, gezeur, jokken, tengels vermoed ik niettemin de oranje ingreep van een Noord-Nederlandse redactie.

Wat het politionele aspect betreft vermoed ik eveneens dat Patricia geen ervaringskundige is wanneer zij cokegebruik beschrijft of wanneer er sprake is van het audiovisuele politieverhoor of het gebruik van de SAS( seksuele agressie set). Het is natuurlijk handig wanneer er thuis een commissaris op rust rond loopt. Met zo iemand binnen handbereik is de research dan ook gratis. Dank u Marc Leboeuf.

Alles van waarde is weerloos, schreef Lucebert in een van zijn meest beklijvende verzen. En die waarde wordt vandaag nog weerlozer.

Dames en heren, u moet weten dat dit boek een lange lijdensweg langs enkele uitgeverijen heeft afgelegd. Uiteindelijk is het dan kunnen verschijnen bij Boekscout. Diegenen die niet gehypt worden door de media, niet in het verschroeiende voetlicht mogen treden, geen kookboeken schrijven of Astrid Bryan heetten, hebben het bijzonder
moeilijk om iets te publiceren. Het is dank zij het l’archanement désesperé van Patricia dat we dit boek in onze handen houden.

Een stevig proficiat, Patricia

Frank De Vos

Dendermonde 19.12.12