Mijmeren in komkommertijd

TEKST

zaterdag 6 augustus 2016 om 13:14 uur.    |    Terug naar Proza
Dit werk werd reeds 2270 maal bekeken.

Mijmeren in komkommertijd.

‘Ons Moe’, mijn grootmoeder, heeft twee wereldoorlogen meegemaakt en wanneer ik bij haar met Amerikakritiek kwam aandraven, antwoordde ze steevast : ‘Maar jongen toch, als den Duits kwam hadden we honger en bij den Amerikaan hadden we eten’. Het is pure eenvoud en simpel, ik weet het. Maar ‘Erst kommt das Fressen, dann kommt die Moral’, Bertold Brecht. Ach, ik mijmer maar.

Nauwgezet volg ik steeds de Amerikaanse verkiezingen en ik kan me Donald Trump als president eenvoudigweg niet voorstellen. Die grenzeloze, verketterende ruwheid, die glansloze simplismen, het poken en stoken zoals bij onze dorpspolitiek onder de nationale kerktoren. Ik kan alleen maar hopen dat Hilary Clinton het zal halen. Sanders is niet langer een alternatief. Zijn frisse wind ware beter geweest en ik ben overigens sceptisch dat zijn sociaal programma bij Hilary, uiteindelijk een establishment figuur, enige sporen zal nalaten.

‘Sacramento’ van Middle Of The Road werd in 1972 een wereldhit. In 1974, na mijn humaniora had ik het voorrecht om in California, The Golden State, geruime tijd van de warme gastvrijheid van Joan en Leslie Renner, een tandarts te genieten. Het was in Sacramento en het leek alsof ik daar in een aflevering van ‘Dr Kildare’ werd gedropt, een Amerikaanse dramaserie die ook bij ons werd uitgezonden. Dicht bij de American River en de Rio Americano High School woonden zij in de rustige luxe van een typische wijk van de ‘upper middle class’: zwembad, biljartkamer, airco, elke slaapkamer zijn badkamer, twee livings en salon, een enorme koelkast die ijsblokjes kon maken (en maar spelen), drie auto’s waaronder een immense Lincoln Continental enz. Kortom een luxe die ik niet kende. Ik blijf hen dankbaar voor de inkijk in hun ‘way of life’, deze van begoede burgers. De foto hieronder is dan ook een bescheiden hommage aan deze volbloed Amerikanen, ‘Republicans’ van Noorse en Duitse afkomst.

Als was het gisteren herinner ik mij 9 augustus 1974, nu 42 jaar geleden. Op de ontbijttafel lag ‘The Sacramento Bee’ met ‘Nixon Resigns’ als vette krantenkop, op TV Nixon in het zweet zijns aanschijns. Iets wat ondenkbaar leek gebeurde. Joan weende. De president, in de VS het hoogste en meest gerespecteerde ambt, is het symbool en centrale zenuw van de Amerikaanse natie. Na het opstarten van een impeachmentprocedure trad hij af. Aanleiding was het Watergateschandaal dat door de journalisten Bob Woodward en Carl Bernstein van ‘The Washington Post’ aan het licht werd gebracht ; een briljant staaltje van onderzoeksjournalistiek zonder voorgaande en bij ons niet mogelijk (denk ik). In 1976 werd deze zaak verfilmd in ‘All The President’s Men’ met Robert Redford en Dustin Hoffman als Woodward en Bernstein.

Ik heb het land nadien nog verschillende malen bezocht. Zo trok ik er in 1979 gedurende drie maanden rond, van oost naar west en langs de zuidelijke staten terug naar New York waar ik mijn laatste vier dagen sleet, een anticlimax. Ik had net twee trimesters les gegeven en dus een goed gevulde ’zweer’. De dollar was bovendien goedkoop en koste toen 26 BF. Het is vreemd want achteraf bekeken voelde ik me telkens daar pas een Europeaan die vragen mocht beantwoorden zoals ‘Hebben jullie TV of rode lichten ?’. Zeker in de ‘Corn Belt’ , Missouri, Kansas of Oklahoma enz., was/is Europa een ander universum. Dankzij de beeldcultuur is de VS voor ons zeer herkenbaar, zeer nabij. Hoe neerbuigend en smalend men er met de gebruikelijke, simplistische clichés naar kijkt, de VS blijft een land met een groot cultureel erfgoed. Deze cultuur heeft de onze eveneens sterk beïnvloed: muziek, literatuur, beeldende kunst…

De vrijgevochten, individualistische mentaliteit van ‘The land of the Free’ – alleen in de VS kon een Ayn Rand opduiken- en ondanks al zijn sociale, schrijnende nadelen, met eveneens onmetelijke mogelijkheden en de overweldigende natuur, wat mij een immens ruimtegevoel bezorgde, heeft een onverwoestbare indruk nagelaten.

Mogen we echter bespaard blijven van een of andere stoere ‘Patriot Act’, de invoering van de doodstraf, cultureel relativisme, gemorrel aan Verlichtingsidealen, de democratische verworvenheden, de seculiere rechtstaat en wat er in komkommertijd nog allemaal te rapen valt. Meningen… ‘You can’t put flowers in a asshole and call it a vase’. Af en toe dwaalt deze pittige ’quote’ door mijn gedachten.

Frank De Vos